Çapraz beceriler ve yeterlilikler(ÇBY)
“Çapraz beceriler ve yeterlilikler(ÇBY)” ortak görüş itibariyle iş hayatında ve günlük hayatta etkili birer eylem olarak görülen becerilerdir. “Çapraz” şeklinde adlandırılmıştır çünkü özel bir içerik (iş, meslek, akademik disiplin, toplumsal katılım, kariyer basamakları vs.) dahilinde tanımlanmamaktadır.
Be Creative projesi çerçevesi altında 16 adet TSC aşağıda yer almaktadır:

ÇBY 1:
Başkalarıyla olan iletişime olanak sağlayacak, hem yakın hem de uzak çevrenin daha iyi anlaşılmasını sağlayacak olan yeni bilginin hem içerik hem de metot yönünden yapılandırılmasını sağlama yönünden, bilginin analiz edilmesi ve işlenmesi önemli ve temel bir beceridir.

ÇBY 2:
Planlama ve organize etmebir projenin başarısı için gereklidir ve diğer bağımsız becerileri de içerir. Organize edebilme, sadece tamamlanması gerekli olan işlerin tanımlanması değil, aynı zamanda bu işlerin önceliklendirlmesi anlamına gelmektedir. Bu beceri iyi bir zaman yönetimine, elde edilecek sonuçların hesaplanmasına ve uyum sağlamaya, duyguların yönetilmesine işaret etmektedir. Bu aktivite grup içerisinde uygulandığında, iyi iletişimi, farkındalığı ve kollektif adanmışlık duygusunu işaret eder.

ÇPY 3:
Problem çözebilmek önemli bir eylemdir. Problem çözme problem(ler)in öncesinde tanımlanması ve analiz edilmesiyle mümkündür. Problem net bir şekilde tanımlandığı zaman, gerekirse,olası çözümlerin düşünülmesi, yardım alabilmek için sonraki adımların öngörülmesi gereklidir.

ÇPY 4:
Modern dünya kavramı çerçevesinde yaratıcılık ve yenilik geliştirme, gençlerin sosyo-kültürel ve profesyonel anlamda entegrasyonlarının sağlanması için vazgeçilmezdir. Bugün bireyler dinamik bir periyot içerisinde iş dünyasına girmektedirler; bu nedenle kişisel ve profesyonel yaşamları içerisinde entegrasyona ihtiyaç duyacaklardır. Eleştirel, esnek, meraklı bir şekilde düşünebilme ve problem çözme kapasitesi bireylerin entegrasyonunda destek olacaktır.

ÇPY 5:
Rutin gereksinimlere karşılık verebilme herhangi bir eylemin gerçekleştirlmesinde gerekli bir beceridir. Bu beceri yerine getirilecek eylemin yönergelerinin anlaşılmasına, zamanın yönetilmesine ve eylemin görevin yerine getirilmesine işaret etmektedir.

ÇBY 6:
“Değerlere göre hareket etme” aynı zamanda “vicdanlı olma”(Chernyshenki, Kankaras & Drasgow, 2018) ya da “etik çalışma”(NRC, 2012) şeklinde de kullanılan, bireyin görev ve sorumluluklarına bağlı, kişisel sosyal ve organizasyonel değerleriyle ilişkili bir yeterliliktir(ESCO,2021). Bu durum bireye tutarlı ve etik olarak ölçülü bir şekilde hareket etmesinde yardımcı olmaktadır. Belirli bir yeterlilikten bahsederken, öğrenilebilen ve geliştirlebilen, ahlaki açıdan sabit olmayan değerlerden bahsedildiği unutulmamalıdır.

ÇBY 7:
Bağımsız hareket etme ve inisiyatif gösterme, kişinin kendini gösteren doğası, proaktif yaklaşımı ve zorlukların üstesinden gelme becerileriyle şekillenen bir beceriler dizisidir.

ÇBY 8:
Hayat bazen olumlu bazen olumsuz durumlar içermektedir, ve problemlerle karşılaşırsınız. Hayatta negatif faktörler sizi etkileyebilir ve bu durumu, sizin işlevselliğinizi etkilemesine izin vermeden, yönetebilmeniz gereklidir. Sizin sorununuz olmayan veya kontrolünüzün dışındaki bir şey için sorumluluk almanız önemlidir. Negatif faktörlerle başa çıkabilmeniz için problemi tanımlamın ve başa çıkabilmek için bir yol bulmanız önemlidir.

ÇBY 9:
Değişim kaçınılmazdır ve toplum sürekli dönüşüme uğradığı için değişime uyum sağlamak önemlidir. Zamanı durdurmak imkansızdır, bu yüzden uyum sağlamak gereklidir. Bütün değişimler kötü değildir, ama direnirseniz kötüymüş gibi görünebilirler. Değişim dtresli ve korkutucu olabilir, bu yüzden değişimle başa çıkmak için yöntemlerin öğrenilmesi önemlidir.

ÇBY 10:
Öz gelişimle ilgilenme hem öz farkındalık, öğrenmeye isteklilik gibi içsel beceriler hem de öğrenme sürecinde başkalarıyla işbirliği yapma, dönüt alma ve destekleme gibi kişiler arası becerileri içermektedir. Her biri, birbiriyle ilişkili olan önemli bileşenlerdir.

ÇBY 11:
Bilgiyi iletmek ve bilgi alışverişinde bulunmak, farklı amaçlar içerisinde, gerek resmi gerekse gayrresmi bir şekilde başkalarını dinleme, başlkalarının katkılarına, ilgilerine veya kaygılarına karşılık verilmesi ile ilgilidir. İletişim bir mesafeden bilgiyi iletme veya bilgi alışverişinde bulunma sürecidir. İnsan ya da iki sistem arasında gönderici ve alıcı rolleri söz konusudur ve bu nedenle fikirlerin açıklanmasına raporlanmasına ve sorgulama tekniklerine dayanır.

ÇBY 12:
Saygı başkalarının görüşlerine, eylemlerine veya paylaşımlarına katılsak da katılmasak da onlara değer vermeye ve onurlandırmaya yönelik bir kavramdır. Başkalarıyla denge kurmayla ve onları güncendirmemeye çalışmakla ilgilidir. Birine saygı duyma onları inançları, davranışları ve değerlerndirmeleriyle yargılamayı içermez. Hakları, görüşleri, istekleri, deneyimleri ve yeterliliklerini göz önüne alarak başkalarını fikirlerini paylaşmaya yüreklendirme ve onlara medeni ve nazik bir şekilde davranma halidir ki bu da her birey için anahtar bir gerekliliktir.

ÇBY 13:
Başkalarını destekleme gerekli olduğunda, beceri , yeterlilik ve/ya özgüven eksikliği gösteren ihtiyaç sahiplerine yapıcı, empatik veya hassas bir şekilde destek sağlanmasıdır. Bu beceri insanlarla çevrili her ortamda:aile, arkadaşlar, iş, spor, vs. gereklidir.

ÇBY 14:
Takımlar ve iletişim ağları içerisinde işbirliği, eylemlerin ortaklarla, başkalarıyla birlikte organize edilmesi, yürütülmesi, ve değerlendirilmesi, diğer yandan da, aynı zamanda, başkalarınının becerilerine, deneyimlerine ve katkılarına saygı duyulması anlamına gelmektedir.

ÇBY 15:
Başkalarını yönetme ve yönlendirme bir projenin gerçekleştirilmesinde önemlidir. ÇBY iki boyutludur, biri kişinin projeyi bir lider olarak takım ruhuna uygun şekilde, yönetmesi ve yönlendirmesi anlamına gelmektedir. Bir yönetici olarak lider gerekli iletişim ve strateji becerilerine yönelik gerekli tutum ve davranışları sergileyecektir.

ÇBY 16:
Uzlaşma iki taraf arasında ortak zemini keşfetme amacıyla bir arayışa girme ve çatışmayı çözmeye yönelik ortak bir anlaşmaya varma anlamına gelmektedir. Arabuluculuk arabulucunun iki taraf arasında ortak mutabakatı sağlamak için çeşitli yollar aradığı bir süreçtir.
Buradaki amaç Eğitimci ve Öğrenicilerin Eğitimsel Öğrenme Platformu yoluyla iletişim ve etkileşim kurmalarıdır.
Her bir öğrenici, kıymetli eğitimcileri rehberliğinde, ilgili ÇBYleri seçer ve ihtiyaçları doğrultusunda, onları hedefleri doğrultusunda birer patika belirlerler. Patika, onların hedefleri hayatı yaşamalarına yönelik bir yol haritası veya kılavuz niteliğindedir.
Hedefleri doğrultusundaki bu yolculukta, öğreniciler aileleri, arkadaşları ve muhtemel işverenleriyle paylaşacakları birer portfolyo oluşturacaklardır.
İlk link çevrimiçi portfolyonun nasıl hazırlanacağını göstermektedir: How to make portfolio site – Be creative! project
İkinci link eğitim alanların TSC patikaları kapsamında çalıştıkları içeriği nasıl doldurabilecekleriyle ilgilidir: How to add content – Be creative! project
Projemizde ÇBYler dört tematik eksenden oluşmaktadır:



